جهت ارزیابی قیمت سهام روش‌های مختلفی پیشنهاد شده که به طور اختصار عبارتند از :

 

۱- ارزش سهام با فرض تداوم فعالیت

 

ارزش سهام شرکتی که سودآور است و پیش‌بینی می‌شود فعالیت آن به طور نامحدود ادامه داشته باشد را با فرض تداوم فعالیت مورد ارزیابی قرار می‌دهند. این روش ارزیابی سهام، ارتباطی با دارایی‌های شرکت نداشته و تابعی از سود سال‌های آتی از درجه اطمینان، نسبت به تحقق سودهای مذبور است.

 

۲- ارزش سهام با فرض انحلال

 

در صورتی که فعالیت شرکت متوقف شود، ارزش شرکت بر اساس بهای فروش دارایی‌ها تعیین می‌شود. دارایی‌ها در مجموعه یک شرکت دارای ارزش خاصی است (زمانی که در جهت هدف معین و تولید کالای خاصی به کار گرفته شوند) و زمانی که بر اساس انحلال و توقف عملیات ارزیابی شوند، صرفاً “بر مبنای فروش آن ها” ارزیابی قرار خواهند گرفت.

 

در این روش ارزش دارایی‌ها (بر مبنای کارشناسی) پس از کسر بدهی‌ها، اساس ارزش‌گذاری سهام خواهد بود البته در شرکت‌های سهامی، در صورتی که ارزش دارایی‌ها کمتر از بدهی‌ها باشد به سهام‌داران چیزی تعلق نگرفته و ارزش سهام صفر خواهد بود.

 

۳- ارزش بازار سهام

 

‌در مورد شرکت‌های سهامی عام که سهام آن‌ ها در بازار مورد معامله قرار می‌گیرند، جهت تعیین قیمت سهام می‌توان بر اساس قیمت بازار سهام اقدام نمود و ارزش بازار سهام برابر است با آخرین قیمتی که سهام شرکت در آن قیمت مورد معامله قرار می‌گیرد.

 

واقعی بودن قیمت سهام در این روش (یعنی اینکه قیمت بازار تا چه میزان می‌تواند بیانگر قیمت واقعی آن باشد) بستگی به کارایی بازار اوراق بهاداری دارد که سهام مذبور در آن معامله می‌شود. هر آنچه کاراتر باشد ارزش بازار سهام نزدیک‌تر به ارزش واقعی آن است.

 

۴- ارزش ذاتی

 

این اصطلاح برای افراد مختلف مفهوم متفاوتی دارد. تعریف ارزش ذاتی عبارت است از ارزشی که یک سهم از نظر یک سرمایه‌گذار باید داشته باشد. تفاوت بین ارزش ذاتی و ارزش جاری بازار غالباً مبنای تصمیمات خرید یا فروش سهام است. تعریف جدید ارزش ذاتی عبارت است از “بهترین بر آورد ارزش یک سهم با توجه به مجموع کل اطلاعات موجود”.

 

ارزش ذاتی با توجه به حقایق مرتبط با سهام توجیه‌پذیر است. این ارزش را می‌توان به عنوان ارزش واقعی سهام یا ارزش تئوریک نامید. معمولاً برای ارزشیابی سهام شرکت‌هایی که قصد دارند سهام خود را برای اولین بار به عموم عرضه نمایند، از روش ارزشیابی با فرض تداوم فعالیت استفاده می‌کنند. در این روش برای تعیین ارزش واقعی و یا تئوریک سهام از تجزیه و تحلیل اصولی استفاده می‌کنند. در تجزیه و تحلیل اصولی ارزیاب به عوامل بنیادی و مؤثر بر ارزش سهام، مانند قدرت سودآوری و میزان ریسک مالی شرکت و غیره توجه می‌کند و بدین ترتیب در این روش ارزش سهام از طریق ارزش فعلی عایدات آتی متعلق به هر سهم و با توجه به عوامل دیگر تعیین می‌گردد.

 

۲-۱۰-۳ عوامل مؤثر بر قیمت سهام

 

ازآنجاکه قیمت سهام تحت تأثیر عوامل زیادی تغییر می‌کند و هر کدام از این عوامل به‌نوعی باعث کاهش و یا افزایش قیمت سهام می‌شود. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت که قیمت سهام تحت تأثیر دو سری از عوامل به نام عوامل بیرونی و عوامل درونی تغییر می‌کند.

 

نمودار (۲-۲): عوامل مؤثر بر قیمت سهام (رفتار سهام)

 

 

 

منبع: (فدوی، ۱۳۸۹)

 

۲-۱۰-۳-۱- عوامل بیرونی

 

اگر انتظار رود که اقتصاد کشور دارای رشد معقول و مناسبی برای مدت نسبتاً ” طولانی خواهد بود طبعاً” قیمت سهام تحت تأثیر قرارگرفته و افزایش خواهد یافت. در کشورهایی که از رشد و ثبات مداومی برخوردار هستند سرمایه‌گذاری در سهام عادی (شرکت‌های دارای رشد) نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها بازده بیشتری خواهد داشت. برعکس زمانی که انتظار می رود رکود اقتصادی حادث شود به طبع آن بازار سهام نیز دچار رکود خواهد شد. در این شرایط سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با در آمد ثابت به سرمایه‌گذاری در سهام عادی ترجیح داده می‌شود.

 

به‌طورکلی می‌توان گفت عوامل اقتصادی و پیش‌بینی آن‌ ها تأثیر قابل توجهی در نوع و میزان سرمایه‌گذاری دارد.

 

عوامل اقتصادی مؤثر بر قیمت سهام به شرح زیر می‌باشد :

 

1. 1. نرخ تورم؛

 

1. 1. نرخ بهره در بازار؛

 

1. 1. نرخ ارز؛

 

1. 1. نرخ مالیات بر سود سهام؛

 

1. 1. سیاست انقباضی بانک‌ها؛

 

1. وجود ابزارهای حمایتی در بورس اوراق بهادار.

۲-۱۰-۳-۲- عوامل سیاسی و نظامی

 

به تجربه ثابت‌شده که یکی از ویژگی‌های بورس اوراق بهادار تأثیر فوری مسائل سیاسی روی معاملات بورس می‌باشد به عنوان‌مثال: احتمال به قدرت رسیدن به جناح سیا سی تند رو که با دیدگاه‌های حاکم بر شرایط اقتصادی فعلی مخالف است و با فوت ناگهانی یکی از مقامات بلندپایه کشور و یا ملی کردن تمام یا بخشی از دارایی‌های خصوصی، همگی می‌توانند جزو عوامل سیاسی مؤثر قرار گیرند همچنین قطع رابطه سیاسی و اقتصادی با کشورها نیز می‌تواند با قیمت سهام مؤثر باشد به خصوص اگر آن کشور روابط اقتصادی تنگاتنگی با کشور داشته باشد مسائلی مثل جنگ و صلح روی قیمت‌های سهام، تأثیر به سزایی دارد چنانچه در کشوری که جنگ باشد چون مردم آن کشور بیشتر به دنبال حفاظت از جان و مال خود هستند معمولاً پس اندازهای خود را به صورت نقد و یا طلا و یا ارزهای معتبر نگهداری می‌کنند و دنبال سرمایه‌گذاری نیستند ولی بر عکس در زمان صلح به دنبال سرمایه‌گذاری‌های مختلف و افزودن به سرمایه های خود می‌باشند به طور اجمالی انگیزه سرمایه‌گذاری در مردم تا حدود زیادی به احساس آنان ‌در مورد امنیت سرمایه و جایگاه سرمایه‌گذار در جامعه بستگی دارد. اگر در جامعه تهدیدی مطرح شود که امنیت سرمایه و سرمایه‌گذار را به خطر اندازد مردم به جای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های تولیدی، سرمایه خود را از کشور خارج و یا در محیطی سرمایه‌گذاری خواهند کرد که شناخت کامل داشته باشند با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری در سهام یک سرمایه‌گذاری شفاف است اصل سرمایه و بازده آن به‌آسانی از طرف دولت شناسایی می‌شود ‌موقعی که این نوع سرمایه مورد تهدید قرار می‌گیرد سرمایه‌گذاران محتاط سعی می‌کنند که در سهام پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری نکنند و به جای آن مثلاً اوراق مشارکت بی‌نام خریداری نمایند.

 

۲-۱۰-۳-۳- عوامل درونی

 

منظور از عوامل درونی عواملی است که در داخل شرکت بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد و یا تصمیماتی که در داخل شرکت اخذ می‌شود و بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.

 

این عوامل عبارت‌اند از :

 

1. 1. عایدی هر سهم؛

 

1. 1. نسبت قیمت بر درآمد؛

 

1. 1. روند قیمت سهام در گذشته؛

 

1. 1. دارایی‌ها و نرخ بازده آن؛

 

1. 1. نرخ هزینه سرمایه؛

 

1. 1. افزایش سرمایه؛

 

1. 1. مزایای پرداختی؛

 

1. 1. جریان نقدینگی شرکت؛

 

1. 1. مدیریت؛

 

1. 1. تقاضا برای محصول شرکت؛

 

1. طرح‌های توسعه.

۲-۱۰-۴- انواع قیمت سهم

 

هر سهم، چهار نـوع قیمت دارد:

 

۲-۱۰-۴-۱- قیمت اسمی