۳-۲-۳-تأمین سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود اصطلاحی

۳-۲-۳-۱-معرفی اجمالی شرکت با مسئولیت محدود

ماده ۹۴ ق.ت شرکت با مسئولیت محدود را اینگونه تعریف می کند: شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکای بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است. شرکت با مسئولیت محدود برای اولین بار با تصویب قانون تجارت ۱۳۱۱ وارد قانونگذاری ایران شد و در اولین قانون تجارت مصوب ۲۵ دلو ۱۳۰۳ و ۱۲ فروردین ۱۳۰۴ پیش‌بینی نشده بود(ستوده تهرانی، ۱۳۸۷: ۲۲۲، اعظمی زنگنه،۱۳۴۶: ۱۵۶).

در خارج از ایران ، شرکت با مسئولیت محدود در اوایل قرن حاضر وارد قانونگذاری اغلب کشور های غربی شد. اولین قانونی که از این نوع شرکت به نحو گسترده ای یاد ‌کرده‌است، قانون ۲۹ اوت ۱۸۹۲ آلمان است. کشوری که در آن این نوع شرکت مورد استقبال تجّار قرار گرفت و قانونگذاری آن از بهترین قانونگذاری های زمان خود بود. این شرکت که در آلمان به اختصار GMBH^[49] نامیده می شد شرکتی است مابین شرکت های اشخاص و شرکت های سرمایه. به شرکت های سرمایه نزدیک است ‌به این خاطر که در آن مسئولیت شرکای محدود به آورده آن ها است، و به شرکت های اشخاص شبیه است ‌به این دلیل که تشریفات تشکیل و شرایط حاکم بر طرز کار آن برای مثال نسبت به شرکت های سهامی ساده تر است(اسکینی،۱۳۸۸: ۲۳۶). این شرکت به دلیل تشریفات ساده تشکیل آن، بیشتر برای شرکت های متوسط و کوچک مناسب است. شرکت هایی که برای انجام فعالیت خود نیاز به سرمایه زیاد ندارند.

۳-۲-۳-۲-تأمین سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود

قانون‌گذار ایران هیچ حداقل و حداکثری برای سرمایه شرکت با مسئولیت محدود پیش‌بینی نکرده است. بنا براین سرمایه شرکت به هر میزانی می‌تواند باشد. سرمایه شرکت از سهم الشرکه های نقدی یا غیر نقدی شرکای تشکیل می شود. با این حال نمی تواند به شکل اوراق تجارتی قابل انتقال اعم از بانام یا بی نام باشد. ماده ۹۶ ق.ت تشکیل شرکت با مسئولیت محدود را مشروط به پرداخت تمامی سرمایه نقدی و تقویم و تصویب سرمایه غیر نقدی نمود است. لزوم پرداخت تمامی سرمایه نقدی این فایده را دارد که از تشکیل شرکت های ظاهری و غیرواقعی جلوگیری می کند. با این حال برخی از حقوق ‌دانان عقیده دارند که لزوم پرداخت تمام سرمایه نقدی از جانب شرکای غیر منطقی است و گفته اند که همان گونه که ‌در مورد شرکت های سهامی مقرّر است بهتر است ‌در مورد شرکت با مسئولیت محدود نیز پرداخت تنها قسمتی از سرمایه مقرّر شود(اعظمی زنگنه، ۱۳۴۶: ۱۵۹). با این حال قانون‌گذار ما لزوم پرداخت تمامی سرمایه نقدی و تقویم و تصویب آورده غیر نقدی را پیش‌بینی و حتی در ماده ۱۱۵ ق.ت برای اشخاصی که بر خلاف واقع پرداخت سرمایه شرکت را تصدیق کرده باشند مجازات کلاهبرداری تعیین ‌کرده‌است. قانون‌گذار هیچ طریقه و تشریفات خاصی را برای پرداخت سرمایه نقدی شرکت مقرّر نکرده است. ‌بنابرین‏ پرداخت ممکن است به هر صورتی باشد. برای مثال پرداخت نقدی، یا پرداخت با چک، یا با حواله ممکن است صورت گیرد. به هر حال تا پرداخت انجام نشود، شرکتی به وجود نمی آید و چنانچه در مدت معقولی پس از پرداخت توسط بعضی از شرکای شرکت به دلیل عدم پرداخت سهم شرکای دیگر تشکیل نشود، شرکایی که سهم خود را پرداخته‌اند می‌توانند از دادگاه تقاضا نمایند که وجه پرداختی به آن ها مسترد شود(اسکینی، ۱۳۸۸: ۲۵۰).

در شرکت های با مسئولیت محدود تمامی سرمایه بایستی توسط شرکای که همان موسسین حین تشکیل شرکت هستند، تأمین شود و امکان مراجعه به عموم جهت پذیره نویسی و تعهد سرمایه شرکت وجود ندارد. تمامی آنچه به عنوان سهم الشرکه به شرکت منتقل شده به محض تشکیل شرکت از دارایی شرکای جدا شده و سرمایه شرکت را به وجود می آورد. از این زمان این سرمایه وثیقه کلّی تعهدات و دیون شرکت قرار می‌گیرد و طلبکاران شرکت، تا این میزان بر دارایی شرکت نسبت به طلبکاران شخصی شرکای حق تقدّم دارند. ظاهراًً موفقیت این شرکت در ایران چشم گیر است. علّت این موفقیت هم آن است که اولاً تشکیل شرکت متضمن تشریفات بسیار ساده ای است و ثانیاًً مسئولیت شخصی شرکای را به دنبال ندارد. البته بانک ها مقرّرات ساده قانون را در عمل نقض می نمایند و به اعتبار خود شرکت عقیده ای ندارند. به همین علّت در اغلب کشورها هنگام اعطای تسهیلات به شرکت های با مسئولیت محدود از مدیر یا شریک دارای اکثریت آرای تضمین شخصی مطالبه می نمایند که مبلغ آن بیش از مبلغ آورده او در شرکت است(ستوده تهرانی،۱۳۸۶: ۲۲۳).

۳-۳-ترکیب سرمایه در شرکت های تجاری

سرمایه یک شرکت تجاری از عناصر مختلفی قابل تشکیل است. در واقع در طول حیات شرکت برای انجام فعالیت موضوع آن علاوه بر پول نقد ممکن است به اموال، ابزار و ماشین آلات و وسایل خاصی نیاز پیدا شود. در نتیجه ممکن است برخی از شرکای به جای اینکه آورده نقدی به شرکت بیاورند و متعاقباً از محل وجوه نقد موجود در سرمایه شرکت این اموال خریداری شود پیشنهاد دهند که خودشان ابتدائاً یک مال اعم از منقول یا غیر منقول یا حق یا امتیاز را به عنوان آورده به شرکت بیاورند و در شرکت به میزان قیمت آن مال حین ورود، سهیم و شریک گردند. در نتیجه سرمایه شرکت که در چنین فرضی از مبالغ نقدی و قیمت آورده های غیر نقد تشکیل می شود، به طور کلّی وثیقه اجرای تعهدات شرکت قرار می‌گیرد. طلبکاران خواهند توانست در صورت ورشکستگی شرکت و عدم کفایت وجوه نقد موجود در سرمایه شرکت از حاصل فروش آورده های غیر نقد شرکای طلب خود را وصول نمایند. جهت آشنایی بهتر و بیشتر با سرمایه شرکت به عنوان وثیقه طلبکاران و ملاک و معیار میزان مسئولیت محدود شرکای ذیلاً ترکیب سرمایه شرکت و اموالی که ممکن است به عنوان آورده به شرکت منتقل شود مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

۳-۳-۱-آورده نقدی